GIÁO LÝ HÔN NHÂN - BÀI 11

Bài 11. Hoà hợp vợ chồng: Giải quyết những xung đột

Chúa Giêsu giáng sinh trong hoàn cảnh sau đây: 

Mẹ Ngài là Maria đính hôn với Giuse, trước khi về chung sống với nhau, 

đã thụ thai bởi phép Chúa Thánh Thần. 

Giuse, bạn của bà là người công chính, không muốn tố cáo bà, 

định tâm lìa bỏ bà cách kín đáo (Mt 1,18-19).

Cuộc sống không phải lúc nào cũng bằng phẳng, êm ả. Có những lúc trời quang mây tạnh, nhưng cũng có những lúc bão táp mưa sa. Cuộc sống gia đình cũng vậy. Có những lúc êm ấm hạnh phúc, nhưng cũng có những lúc bất hoà, cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt. Chính Thánh gia ngày xưa cũng đã trải qua những kinh nghiệm đó. Chẳng hạn trước khi về chung sống với nhau, thánh Giuse phát hiện Đức Maria có thai, mà bào thai đó lại không phải là của mình. Rồi khi lạc mất Chúa Giêsu trong lần hành hương lên đền thờ Giêrusalem, thánh Giuse và Đức Maria đã phải lo lắng chạy đôn chạy đáo đi tìm con ròng rã ba ngày...

Dù vợ chồng có yêu nhau thắm thiết, thì nhiều lúc vẫn xảy ra những bất hoà. Những bất hoà đó có thể làm cho tình yêu bị xói mòn và có thể đưa đến những đổ vỡ tai hại. Tuy nhiên, nếu biết cách giải quyết, chúng sẽ là cơ hội giúp hai vợ chồng hiểu nhau hơn và tình yêu mỗi ngày một thêm triển nở.

1. Những nguyên nhân gây xung đột

Những xung đột giữa vợ chồng xảy ra thường là do:

- Sự khác biệt về tâm sinh lý giữa nam – nữ (Xem bài 9: Hoà hợp vợ chồng – Sự khác biệt giữa nam và nữ).

- Sự khác biệt về cá tính của mỗi người: Người thì nhanh nhẹn và tháo vát, người thì chậm chạp và ù lì.

- Sự khác biệt về cách nhận thức, về quan điểm, về sở thích đối với các vấn đề trong cuộc sống, nhất là về bậc thang giá trị: Người thì coi trọng tình nghĩa, người thì đặt nặng vật chất.

- Sự khác biệt về nền giáo dục mà mỗi người đã nhận được, nhất là nền giáo dục trong gia đình.

- Những trục trặc trong đời sống chăn gối.

- Những lầm lỗi: Ngoài những nét đáng yêu, ai cũng có những yếu đuối, lỡ lầm và cả những thói hư tật xấu.

- Thiếu tổ chức trong gia đình: Thiếu phân công, thiếu chia sẻ, thiếu quan tâm đến nhau, thiếu trật tự.

- Bất đồng trong việc quản lý và chi tiêu: Người thì tiết kiệm dè xẻn, người thì hoang phí đua đòi (có khi giấu nhau để giúp cha mẹ giàu).

- Bất đồng về giáo dục con cái: Người thì quá nghiêm khắc, người thì quá chiều chuộng.

- Bất đồng trong cách cư xử với họ hàng hai bên: bên trọng bên khinh!

Những xung đột trên có thể dẫn đến nhiều hậu quả tai hại:

- Về tâm lý tình cảm: làm mất hạnh phúc trong gia đình, tình yêu bị sứt mẻ, vợ chồng lạnh nhạt với nhau.

- Về đạo đức: dễ rơi vào những tệ nạn xã hội, ngoại tình, mất phẩm chất con người.

- Về gia đình: lơ là chăm sóc, giáo dục con cái; tình nghĩa vợ chồng bị sứt mẻ, đưa đến ly thân, ly dị, gia đình tan vỡ...

2. Những nguyên tắc giúp giải quyết xung đột trong gia đình

2.1. Biện pháp ngăn ngừa: (phòng bệnh)

- Trước khi kết hôn, đôi bạn cần tìm hiểu nhau kỹ lưỡng để tránh những ảo tưởng về nhau. Mặt khác, hôn nhân cần có tình yêu thực sự, đừng biến hôn nhân thành một cuộc mua bán, đổi chác.

Cha xứ giải thích:

Để có một đánh giá khach quan hơn, các bạn nên tham khảo nhiều nguồn khác nhau (bạn bè, người thân…) và trong những hoàn cảnh khác nhau về người bạn của mình (nhất là trong khi chơi). Cũng nên lưu ý, đừng chỉ quan tâm tới người ấy sẽ cho mình cái gì (tiền bạc, địa vị…) nhưng là bạn sẽ có gì để làm cho người bạn đời hạnh phúc.

- Đôi bạn cần học hỏi, trang bị những kiến thức nuôi dưỡng tình yêu và bàn hỏi với những người khôn ngoan có kinh nghiệm, để biết cách sống hoà hợp và giải quyết những bất hoà trong gia đình.

Cha xứ giải thích:

Cha mẹ có thể không có trình độ cao như bạn nhưng họ có thể trải nghiệm nhiều hơn. Cha mẹ thương bạn nhất và luôn muốn điều tốt đẹp nhất cho bạn. Dĩ nhiên bạn không nên để cha mẹ hoàn toàn quyết định đời hôn nhân của bạn nhưng bạn đừng phớt lờ hay coi thường những lời khuyên và sự trợ giúp của cha mẹ.

- Đôi bạn cần sửa đổi những thói hư tật xấu và cố gắng mỗi ngày một nên hoàn thiện hơn.

Cha xứ giải thích:

Người xưa dạy tiến trình thành công của con người như sau “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. Bạn muốn thay đổi thế giới, quốc gia, gia đình, người khác, trước hết bạn phải thay đổi chính mình trước. Một khi bạn là người chồng hay người vợ tuyệt vời nhất, bạn không lo mình sẽ không kiếm được một người bạn đời tuyệt vời.

2.2. Khi xảy ra xung đột:

+Thái độ của mỗi người:

- Tự chủ: Kìm hãm tính nóng nảy và tự ái. Tránh phản ứng vội vàng, làm cho tình hình thêm căng thẳng.

Cha xứ giải thích:

Hãy kiểm soát chính bản thân của bạn. Nóng giận chỉ thỏa mãn cơn giận của chính mình chứ không giải quyết được vấn đề. Người xưa nói, giận quá mất khôn. Phản ứng trong giận dữ từ nội dung đến ngôn ngữ cơ thể (mặt, tay, chân, giọng nói …) tất cả đều dễ gây xúc phạm đến người khác.

- Có thiện chí muốn giải quyết:

Vợ chồng tranh cãi là nhằm tìm ra điều tốt hơn để đi đến chỗ hợp nhất, chứ không phải để ăn thua nhau hoặc để hạ nhục nhau, đi đến chia rẽ xa cách nhau. Trong cuộc tranh cãi, đừng vì tự ái mà trở nên cố chấp khư khư bảo vệ sai lầm của mình.

Cha xứ giải thích:

Theo Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, đối thoại thiện chí luôn đòi hỏi sự can đảm để nhận ra sai lỗi của mình trước và xin lỗi cách chân thành. Bạn cần cho họ thấy bạn muốn mối quan hệ được tốt hơn trước đây. Trong một lời bạn cho thấy bạn muốn phục thiện để làm cho quan hệ vợ chồng nên tốt hơn.

+ Phương cách giải quyết:

- Đối thoại:

. Biết trình bày và lắng nghe nhau. Đừng bắt người khác phải tuyệt đối tuân theo ý riêng của mình, nhưng biết lắng nghe và tìm hiểu ý kiến, quan điểm của người kia.

Cha xứ giải thích:

Lắng nghe một cách chú tâm chứ không phải cho có cho qua. Làm sao để người kia nhận ra bạn đang nghe với cả tâm trí của bạn. Hãy nghe cách kiên nhẫn.

. Nhắm mục tiêu chính: Giới hạn chuyện nào vào chuyện đó, không nhắc lại chuyện cũ, không “bới lông tìm vết”.

Cha xứ giải thích:

Người ta có khuynh hướng để dành những tức tối trong lòng và khi có dịp sẽ dùng nó như những chứng cớ làm cho lỗi lầm của người kia là nặng hơn. Mỗi người hãy cố gắng tránh những thói xấu này.

- Chấp nhận khuyết điểm của mình: Can đảm nhận ra những lỗi lầm, sai phạm của mình để cố gắng sửa đổi.

- Hàn gắn, làm lành: Sau khi tranh cãi, xung đột với nhau, vợ chồng cần tìm cách làm hòa ngay. Đừng để bầu khí lạnh lùng hờn giận kéo dài, chỉ gây thêm đau khổ cho mọi người và cho chính mình.

Cha xứ giải thích:

Hãy biểu hiện thành ý một cách cụ thể: một món quà, một lời nói, một bó hoa hay những gì người bạn mình ưa thích.

- Nhờ trung gian hoà giải. Cần chọn người có uy tín, biết phân xử hợp tình hợp lý, hiểu cả hai bên để đưa ra lời khuyên bảo chân tình giúp hai người chấm dứt mâu thuẫn.

Cha xứ giải thích:

Tránh bị coi là vạch áo cho người xem lưng. Có thể nhờ người bạn chung của đôi bên hay người bạn thân của người kia hay một người có uy tín với người bạn của mình.

- Cầu nguyện. Nếu hai vợ chồng biết cầu nguyện chung với nhau, chắc chắn họ sẽ có được sự bình tĩnh để ngồi thảo luận ôn hoà với nhau, đồng thời sẽ dễ nhận ra được ý muốn của Chúa đối với vấn đề đang tranh cãi.

Giải quyết những xung đột trong gia đình là một công việc khó khăn, đòi hỏi sự cố gắng và thiện chí của cả hai. Nếu khi mới bước vào cuộc sống hôn nhân và gia đình, hai vợ chồng tập thói quen ngồi lại với nhau để giải quyết các vấn đề nho nhỏ thì sau này sẽ có nhiều kinh nghiệm để giải quyết những vấn đề to lớn hơn. Những dịp như thế sẽ giúp hai vợ chồng hiểu nhau hơn, đồng thời cũng giúp mỗi người gọt giũa cái “tôi” nhiều tự ái và vị kỷ, hầu cuộc sống gia đình được hài hòa, êm ấm và hạnh phúc.

Cha xứ giải thích:

Nhiều cặp vợ chồng đã rơi vào xung đột do sự can thiệp từ gia đình như    cha mẹ hay anh chị em của phía vợ hay chồng. Điều này xảy ra, hoặc là một bên bị lệ thuộc về kinh tế đối với bên kia hoặc sự “chưa lìa bỏ được gia đình” của một trong hai người. Đôi bạn cần trách khỏi sự can thiêp của gia đình vào cuộc sống của mình.

GHI NHỚ:

1. H. Vợ chồng cần có thái độ nào khi xảy ra xung đột?

T. Vợ chồng cần giữ những nguyên tắc này :

- Một là tự chủ.

- Hai là có thiện chí muốn giải quyết.

- Ba là đối thoại với nhau.

- Bốn là chấp nhận khuyết điểm của mình.

- Năm là cố gắng hàn gắn và làm lành.

- Sáu là nhờ người làm trung gian hoà giải.

- Bảy là cầu nguyện để biết cách giải quyết theo tinh thần của Chúa.

SUY NGHĨ:

1. Khi xảy ra những bất đồng trong gia đình, trước tiên anh chị sẽ có thái độ nào? Ai trong anh chị sẽ là người đi bước trước để ngồi lại với nhau?

2. Khi xảy ra xung đột, anh chị sẽ đến với ai để nhờ làm trung gian hoà giải? Trung gian đó phải là người như thế nào?

3. Việc cầu nguyện đem lại gì cho tình yêu của anh chị? Anh chị có kinh nghiệm gì về việc cầu nguyện khi gặp những chuyện trục trặc với nhau?

CẦU NGUYỆN:

KINH HOÀ BÌNH CỦA THÁNH PHANXICÔ

Lạy Chúa từ nhân, xin cho con biết mến yêu và phụng sự Chúa trong mọi người. Lạy Chúa, xin hãy dùng con như khí cụ bình an của Chúa.

Để con đem yêu thương vào nơi oán thù, đem thứ tha vào nơi lăng nhục, đem an hoà vào nơi tranh chấp, đem chân lý vào chốn lỗi lầm. Để con đem tin kính vào nơi nghi nan, chiếu trông cậy vào nơi thất vọng. Để con dọi ánh sáng vào nơi tối tăm, đem niềm vui đến chốn u sầu.

Lạy Chúa, xin hãy dạy con: tìm an ủi người hơn được người ủi an, tìm hiểu biết người hơn được người hiểu biết, tìm yêu mến người hơn được người mến yêu. Vì chính khi hiến thân là khi được nhận lãnh. Chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân. Vì chính khi thứ tha là khi được tha thứ. Chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời.

Ôi Thần Linh thánh ái, xin mở rộng lòng con, xin thương ban xuống những ai lòng đầy thiện chí, ơn an bình.