Giáo
xứ Thánh Linh
Bài 4. Hôn nhân khác tôn giáo
Nếu anh em nào có vợ
ngoại mà người đó thuận ở với mình, thì chớ rẫy vợ. Và người vợ nào
có chồng ngoại mà người đó thuận ở với mình, thì đừng bỏ chồng. Vì
chồng ngoại được thánh hóa nhờ vợ, và vợ ngoại được thánh hóa nhờ người
chồng có đạo (1 Cr 7,12-14).
Thế giới ngày nay
được đánh dấu bằng những mối giao lưu nhờ sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật,
nhất là trong lãnh vực truyền thông đại chúng. Con số những cuộc hôn nhân giữa
những người khác đạo càng ngày càng gia tăng. Đây là một trong những ưu tư đặc
biệt của Hội Thánh Công giáo đối với đời sống hôn nhân và gia đình của con cái
mình, vì những cuộc hôn nhân này thường gặp nhiều khó khăn do những khác biệt
về niềm tin.
1. Thế nào là hôn nhân khác tôn giáo?
Hôn nhân khác tôn
giáo là hôn nhân giữa một bên là Công giáo và một bên không phải
là Công giáo.
- Nếu bên không Công
giáo, nhưng đã được rửa tội trong Hội Thánh Tin Lành hay Chính Thống, thì hôn
nhân này được gọi là hôn nhân dị tín hay hôn nhân hỗn
hợp.
- Nếu bên không Công
giáo chưa được rửa tội, thì hôn nhân này được gọi là hôn nhân dị giáo hay hôn
nhân khác đạo. Ví dụ hôn nhân giữa một người Công giáo và một người Phật
giáo, Hồi giáo, Ấn Độ giáo, Do Thái giáo v.v... kể cả trường hợp một người
không theo tôn giáo nào.
Cha xứ giải thích:
Kitô
giáo gồm tất cả những người TIN VÀO ĐỨC KITÔ – niềm tin được biểu lộ qua bí
tích thánh tẩy, bí tích của đức tin. Như thế, Kitô giáo gồm Công giáo, Chính Thống
giáo, Anh giáo và Thệ Phản (Tin Lành là một trong những phái của Thệ Phản). Hôn
nhân, do đó, giữa người Công giáo với những Kitô hữu ngoài Công giáo gọi là hôn
nhân dị tín hay hỗn hợp. Hôn nhân của một người Công giáo với người ngoài Kitô
giáo là hôn nhân dị giáo hay khác đạo.
2. Hậu quả của những cuộc hôn nhân khác tôn
giáo
Sau đây là 2 trường
hợp có thể xảy ra:
2.1. Hôn nhân
sẽ hạnh phúc, nếu hai bên biết tôn trọng nhau, “đạo ai người ấy
giữ”. Phía không Công giáo thực sự để cho bạn mình được tự do thờ
phượng và chăm sóc đức tin cho con cái như đã thoả thuận lúc ban đầu. Phía Công
giáo sống thật tốt và giúp phía không Công giáo nhận được ơn Chúa.
2.2. Hôn nhân
có thể gặp nguy hiểm và tan vỡ, nếu hai bên không chịu nhân nhượng nhau trước
những mối bất đồng do sự khác biệt về niềm tin tạo ra. Phía Công giáo có thể
trở nên nguội lạnh và đi đến chỗ bỏ đạo.
Cha xứ giải thích:
Thái
độ đúng mực là sự HỢP TÁC, TÔN TRỌNG TRONG ĐỐI THOẠI VÀ CÙNG NHAU LỚN LÊN TRONG
NIỀM TIN RIÊNG CỦA MÌNH. Không thể có đối thoại đúng nghĩa mà thiếu sự tôn
trọng niềm tin của người khác hoặc buộc người khác phải từ bỏ niềm tin của họ
để theo niềm tin của chúng ta.
3. Giáo luật về Hôn nhân khác đạo
Tại Việt Nam, ngày
nay vẫn có nhiều vị hữu trách và cha mẹ tỏ thái độ quá dè dặt, khắt khe đối với
con cái trong hôn nhân khác tôn giáo: “Bắt buộc trở lại đạo Công giáo mới
cho phép làm đám cưới”! Một số khác lại quá dễ dãi: “Đạo ai nấy
giữ, chẳng cần chuẩn chiếc gì hết”! Cả hai thái độ trên đều không phù
hợp với ý muốn của Hội Thánh Công giáo. Hội Thánh có phép chuẩn cho những hôn
nhân khác tôn giáo. Theo luật hiện nay của Hội Thánh:
- Hôn nhân
hỗn hợp chỉ hợp pháp khi có phép rõ ràng của giáo quyền[1].
- Hôn nhân
khác đạo chỉ thành sự khi có phép chuẩn rõ ràng của giáo quyền[2].
Bởi vậy, nếu ở trong
trường hợp hôn nhân hỗn hợp hoặc hôn nhân khác đạo, đôi bạn cần
trình bày với cha xứ để được hướng dẫn về thủ tục xin phép chuẩn nơi Đức Giám
Mục Giáo phận.
Muốn được phép
chuẩn:
- Hai đương sự phải
hiểu biết, chấp nhận mục đích và đặc tính chính yếu của hôn nhân theo giáo lý
Công giáo.
- Bên Công giáo cam
kết giữ đức tin của mình, bảo đảm cho con cái được rửa tội và giáo dục trong
Hội Thánh Công giáo.
- Cũng cần phải cho
bên không Công giáo biết rõ những điều ấy[3].
4. Tại sao Hội Thánh bận tâm và tỏ ra dè dặt?
Nhìn vào những quy
định trên, ta thấy thái độ của Hội Thánh là một sự nhượng bộ vì không thể tránh
được, chứ không hề khuyến khích. Tuy nhiên, người ta có cảm tưởng Hội Thánh
Công giáo không “công bằng” khi đòi hỏi đức tin Công giáo phải được ưu
tiên!
Hội Thánh lấy quyền
gì để đòi hỏi hai bên phải thoả thuận như thế? Có thể nói đó là như quyền của
bậc cha mẹ trước hạnh phúc của con cái, chẳng khác nào việc trao đổi giữa hai
gia đình trước ngày đính hôn, mỗi bên nêu rõ nguyện vọng của mình vì hạnh
phúc lâu bền của con cái.
Thế nhưng, tại sao
Hội Thánh lại phải bận tâm đến như vậy? Thưa vì những lý do sau:
- Hội Thánh
biết rằng, bên cạnh tình yêu, niềm tin tôn giáo là một trong những yếu tố quan
trọng đối với đời sống hôn nhân và gia đình, bởi vì tôn giáo không chỉ ảnh
hưởng đến lối suy nghĩ, cách hành xử, mà còn ảnh hưởng đến những chọn lựa trước
những vấn đề của cuộc sống, nhất là trong việc giáo dục con cái. Do khác biệt
quan điểm một cách sâu xa như thế, những cuộc hôn nhân khác tôn giáo thường gặp
nhiều trở ngại, khó đạt được hạnh phúc và nếu tan vỡ thì phía người Công giáo
sẽ bị thiệt thòi nhiều hơn, vì họ không thể lập gia đình lại, bao lâu người kia
còn sống.
Thực vậy, tục ngữ
Việt Nam có câu: “Thuận vợ thuận chồng tát bể Đông cũng cạn”. Để gia
đình được hạnh phúc, cả hai vợ chồng cần phải nỗ lực và góp sức. Đây không phải
là chuyện dễ, vì trong thực tế có khá nhiều khác biệt giữa họ: khác biệt về
giới tính, về tính tình, về giáo dục, về gia đình, về lối sống v.v... Nếu cùng
chung một niềm tin tôn giáo, họ sẽ có được một nền tảng vững chắc, giúp vượt
qua những khó khăn và thử thách, biết dùng những khác biệt để bổ túc cho nhau
và làm cho cuộc sống gia đình thêm phong phú. Lúc ấy, người bạn đời cũng là
người bạn đạo, cả hai cùng mang một chí hướng, đó là xây dựng tổ ấm gia đình
hạnh phúc trong yêu thương và hiệp nhất.
- Trong hôn nhân hỗn
hợp giữa một người Công giáo và một Kitô hữu thuộc hệ phái khác (Tin
Lành, Chính Thống...) những khó khăn cũng không nhỏ. Những khó khăn này xuất
phát từ sự chia rẽ giữa các Kitô hữu đến nay vẫn chưa giải quyết được. Đôi vợ
chồng có thể cảm nghiệm được thảm kịch ấy ngay trong gia đình của mình. Tuy
nhiên, những khó khăn này có thể vượt qua, nếu đôi bạn biết cố gắng kết hợp
những gì tốt đẹp đã lãnh nhận nơi cộng đoàn mình và cùng nhau học hỏi, chia sẻ
để giúp nhau sống trung thành với Đức Kitô.
- Trong hôn nhân
khác đạo giữa một người Công giáo và một người không tin vào Đức Kitô, sẽ gặp
nhiều khó khăn hơn. Những bất đồng quan điểm về niềm tin và hôn nhân, có thể
dẫn đến những căng thẳng trong gia đình, nhất là việc giáo dục con cái[4].
Hội Thánh xác tín rằng: đức tin Kitô giáo mà con cái mình đã nhận được là một
quà tặng vô giá Thiên Chúa ban. Hội Thánh không muốn đức tin ấy bị mai một,
nhưng luôn có những điều kiện thuận lợi để được tồn tại và phát triển. Vì thế,
Hội Thánh luôn đòi hỏi phải thoả thuận với nhau trước khi bước vào hôn nhân có
phép chuẩn.
5. Những thái độ sống
5.1. Đối với nhau
Hôn nhân khác tôn
giáo là một thách đố lớn với nhiều khó khăn cần vượt qua. Tuy nhiên, nếu đôi
bạn đã suy nghĩ, cân nhắc kỹ lưỡng, cuối cùng vẫn không thể lìa xa nhau. Tình
yêu quả là một mầu nhiệm! Đôi bạn hãy mở rộng cõi lòng đón nhận cuộc
sống và tích cực cư xử tốt với nhau.
- Phía Công giáo hãy
can đảm đón nhận điều Hội Thánh chờ đợi họ: Làm chứng cho Tin Mừng. Vào thời
buổi khó khăn hiện nay, cuộc sống tốt lành đầy tin yêu của người bạn đời sẽ là
lời chứng sống động và hùng hồn, át hẳn những gương xấu trong Hội Thánh. Ước gì
tình huống của hai người trở thành dịp may cho phía không Công giáo đặt vấn đề
về Thiên Chúa của người Công giáo. Ước gì chính thái độ nghiêm túc của
Hội Thánh đối với những cuộc hôn nhân
khác đạo khiến người trong cuộc đặt câu hỏi về tầm quan trọng của đức tin Công
giáo.
- Phía Công giáo
đừng quên rằng mình phải chịu trách nhiệm về đức tin của bạn mình. Họ phải biết
trân trọng trao vào tay bạn mình một quyển Tin Mừng hay một quyển Kinh Nguyện
Gia đình và tha thiết cầu nguyện cho bạn mình mỗi ngày. Hơn nữa, còn phải học
hỏi giáo lý và sống đạo cách sâu xa và triệt để hơn. Đừng quên rằng mỗi người
phải cố gắng tìm hiểu những ưu điểm lòng tin của bạn mình, để thêm tôn trọng và
quý mến nhau. Chỉ khi nào ta biết chân thành đón nhận ưu điểm của bạn, ta mới
có thể giúp bạn mở lòng đón nhận ưu điểm của ta. Với Ơn Chúa, thái
độ ấy sẽ giúp đôi bên làm phong phú cho nhau.
5.2. Với gia đình hai bên
Sự khác biệt tôn
giáo không chỉ tạo khoảng cách giữa hai người mà còn tạo khoảng cách với gia
đình của bạn mình, một khoảng cách vô hình nhưng đôi khi hết sức to lớn. Đây là
chỗ để phía Công giáo gia tăng lòng trông cậy vào ơn Chúa.
Đã chọn lựa một cuộc
hôn nhân đầy khó khăn, phía Công giáo phải luôn tin tưởng vào ơn Chúa. “Ai
thực sự cậy trông Chúa sẽ không bao giờ phải thất vọng”. Với lòng khiêm
nhường, hãy cầu nguyện, hãy sống chân
thành và khi có dịp, đừng ngại chia sẻ niềm tin cho những người mình yêu mến. Cách
riêng trong việc thờ cúng tổ tiên, cả hai cần học hiểu kỹ quan điểm của Hội
Thánh Công giáo và chu toàn phận vụ mình trong gia tộc cách tận tuỵ.
Tóm lại, mỗi bên cần
phải làm hết sức để giúp gia đình mình hiểu và quý trọng thái độ tôn giáo của
bạn mình.
5.3. Với cộng đoàn giáo xứ
Khi lập gia đình với
người khác đạo, phía Công giáo có thể bỗng dưng thấy mình trở nên xa cách với
mọi người trong giáo xứ. Cần vượt thắng tâm trạng ấy, bởi lẽ đây chính là lúc
họ cần gắn bó hơn với giáo xứ để được nâng đỡ và cầu nguyện. Hãy thắt chặt tình
thân với một nhóm gia đình trong giáo xứ, luôn gần gũi nhau như những người bạn
nghĩa thiết. Hãy tận dụng những cơ hội sẵn có trong tình bạn để quan hệ giữa
gia đình nhỏ của mình với cộng đoàn được tự nhiên. Sự gắn bó ấy sẽ là yếu tố
quan trọng nâng đỡ và đồng hành với đôi bạn trong cuộc sống hạnh phúc.
6. Kỳ vọng của Mẹ Hội Thánh
Những cuộc hôn nhân
khác đạo bao giờ cũng có nhiều khó khăn, dù vậy Hội Thánh luôn tin tưởng vào ơn
Chúa và cầu nguyện cho họ. Hội Thánh tin tưởng ở thiện chí của họ và ước mong
rằng “chồng ngoại được thánh hóa nhờ vợ, và vợ ngoại được thánh hóa nhờ
người chồng có đạo” (1Cr 7,14). “Thật là một niềm vui lớn cho bên Công giáo
và cho Hội Thánh nếu “việc thánh hoá này” đưa người không Công giáo tự nguyện
đón nhận đức tin Công giáo.[5] Chính
tình yêu hôn nhân chân thành, việc khiêm tốn và kiên nhẫn thực thi những nhân
đức gia đình và siêng năng cầu nguyện có thể chuẩn bị cho người không có đạo
được ơn làm con Chúa[6].”
Lời nhắc nhớ của cha xứ:
Muốn
người không cùng tôn giáo tôn trọng và tạo điều kiện cho mình thực hành niềm tin tôn giáo của mình, các bạn phải chứng tỏ:
- Bằng cuộc sống
chứng nhân trung thành của đức ái Kitô giáo. Phía Công Giáo phải giúp người bạn
đời của mình nhận ra rằng niềm tin Công Giáo đang mang đến cho họ một người bạn
đời tuyệt vời nhất. Phía Công Giáo trong nghĩa này phải biến mình nên quà tặng
của Chúa và Giáo Hội cho họ.
- Phía Công Giáo phải tôn trọng và giúp đỡ
trong khả năng có thể để bạn đời của mình sống và thực hành niềm tin của họ.
Cũng khiêm tốn để biết nhận ra những nét đẹp trong niềm tin của họ trước khi
muốn họ nhận ra và tôn trọng những nét đẹp trong niềm tin Công Giáo.
- Khuôn vàng thước ngọc của
Tin Mừng có thể áp dụng ở đây: “điều gì bạn muốn người khác làm cho mình, trước
hết hãy làm cho họ”.
- Phía Công Giáo sẽ được coi là thành công khi người bạn
đời của mình trở thành người giúp đỡ và tạo điều kiện để bạn sống niềm tin Công
Giáo.
GHI NHỚ:
1.
H. Tôn giáo có vai trò nào trong đời sống hôn nhân và gia đình?
T. Tôn giáo có một
vai trò rất quan trọng trong đời sống hôn nhân và gia đình, vì ảnh hưởng đến
lối suy nghĩ, cách xử sự và việc giáo dục con cái.
2. H. Hội Thánh có
cho phép chuẩn để kết hôn với người ngoài Công giáo không?
T. Có, với những
điều kiện sau đây:
- Một là hai người
phải hiểu biết và chấp nhận những mục đích và đặc tính của hôn nhân.
- Hai là bên Công
giáo phải cam kết giữ đức tin của mình, bảo đảm cho con cái được rửa tội và
giáo dục trong Hội Thánh Công giáo.
- Ba là phải cho bên
không Công giáo biết rõ những điều ấy.
3. H. Khi kết hôn
với người khác đạo, người tín hữu có thể gặp những nguy hiểm nào?
T. Người tín hữu có
thể gặp những nguy hiểm này:
- Một là dễ trở nên
nguội lạnh và bỏ đạo.
- Hai là gia đình
thường xuyên bất đồng và dễ tan vỡ.
4. H. Nếu lập gia
đình với người khác đạo, bên Công giáo cần phải sống thế nào?
T. Nếu lập gia đình
với người khác đạo, bên Công giáo cần phải sống tốt đạo và trở nên chứng nhân
Tin mừng cho con cái và người bạn đời.
GỢI Ý SUY NGHĨ:
1. Vì sao Hội Thánh
quan tâm đặc biệt đến những cuộc hôn nhân khác đạo?
2. Theo anh chị hôn
nhân hỗn hợp đem đến những thuận lợi và bất lợi nào?
3. Anh chị có những
người bạn nào lập gia đình với người khác đạo không? Kinh nghiệm của họ thế
nào?
CẦU NGUYỆN:
Lạy
Chúa, chúng con tin thật rằng mọi người đều được tạo dựng nên giống hình ảnh
Chúa. Chúa đã mời gọi chúng con bước vào cuộc sống hôn nhân và gia đình, xin
giúp chúng con khao khát xây dựng gia đình chúng con theo thánh ý Chúa. Xin
nâng đỡ và củng cố tình yêu đầy những giới hạn của chúng con. Chúng con cầu
nguyện cách riêng cho những anh chị lập gia đình với người không cùng một đức
tin với mình. Xin gửi Thánh Thần Tình yêu đến liên kết họ, giúp họ vượt qua
những khác biệt để họ có thể trở thành không những là người bạn đời, mà còn là
người bạn đạo của nhau. Amen
[1] x. GL 1124
[2] x. GL 1086
[3] GL 1125; x. GLHT 1635
[4] GLHT 1634
[5] x. 1Cr 7,16
[6] GLHT 1637
